Non satis illud erat leges sanxisse verendas,
Queis, sceptro avulso, staret Respublica felix,
Neglecti & dudum populi suprema potestas.
Hoc opus eximium fulcro stabilire perenni
Voti erat instantis ; cura & pretiosa vocabat,
Spes patriae dulcis, recte instituenda juventus.

Dicite vos faustae, vos Roma & Graecia, gentes !
Quo cultu vobis, quanam arte haec mollior aetas
In genus heroum generoso evaserit ortu ?
Talibus exemplis sic nostra infantia crescet ;
Cernet & alma parens, laetanti Gallia vultu,
Egregias passim se circum adolescere stirpes.

Hunc vero ut possit praeclarum attingere finem,
Haec tria praesertim recta educatio jungat,
Corporeos motus, studium, moresque severos.
Sint igitur ludi, cursus, agilisque palestra,
Queis cupidus laudis se sentim exerceat infans ;
Hinc nempe increscunt vires, hinc plurima membris
Gratia, dexteritas, nervorum & copia surgit ;
Cunctaque sic doctus juvenis tentare pericla
Posthac, & varios poterit perferre labores.

Ast ubi jam coepit ratio lucescere menti,
Tum, sub spectatis fama praeeunte magistris,
Paulatim incumbat studio, quaeque obvia primum
Discat ; & ingentis lustrans miracula mundi
Naturam & coelos, terras, elementaque spectet.

Nec mora progrediens, varias formetur ad artes
Linguas ac mathesim, scribendi, & imagine picta
Noscendi methodum terras toto orbe jacentes ;
Historiam, logicen, physicamque, artemque loquendi,
Quae misero auxilium generat, sontique tremorem ;
Qua trahit ad se animos, praeclaro aut fuminat igne
Qua saepe & titubans facta est Respublica sospes.

Proderit interdum per agros hunc ducere testem
Agricolae assiduo exercentis rura labore ;
Vel per multiplici conferta haec atria turba,
Fervet ubi artisicum repetito industria nisu,
Diversasque operum species solertia fingit.

Jam vero, unde homini virtutum germina serpunt,
Miris & fulget socialis fructibus ordo,
Praecipue informet rectos sapientia mores.
Hic puer inspiciat, decreta ediscere promptus,
Quae sint nati hominis, civisque reciproca jura,
Officii & leges ? Quid sit Respublica grandis,
Regnat ubi paritas, gens tota & libera surgit ?
Quo tandem patriam complecti civis amore
Debeat, & certans hanc matrem agnoscere factis,
Illi tempus, opes, ipsamque impendere vitam ?

Prodite huc Fabii, Scipiones, maxima Romae
Lumina ! Vos Decii, & series memoranda virorum,
Quorum opera augustae emicuit laus inclyta gentis.
Vos autem imprimis generosi exsurgite testes,
Heroes nostri ! Fuso qui sanguine nobis
Servitii expulsi primos peperistis honores ;
Quosque, immortali redimitos tempora lauro,
Extrema admirans semper venerabitur aetas !
Grandi hoc exemplo, puerorum in mentibus ardor
Emicet illustris, crescatque interrita virtus,
Usque ad longinquos etiam mansura nepotes.

Gaude ergo felix, dilecta ô Francia ! Gaude…
Multa quidem occurunt nunc faustae obstacula sorti ;
In te unam Europae armatur vis invida regum,
Dira fremens, sceptri exsurgas quod magna ruinis,
Sublimi & tollas caput altum ad sidera fato ;
At tu cincta tuae solo munimine prolis,
Robore sola tuo pollens & grandia spirans,
Aeternum ut rupes, celsa, inconcussa manebis.